نمایشگاه آثار استنلی کوبریک

امروز روز جالبی بود. من و آرش و یکی از دوستانش رفتیم نمایشگاه آثار سینمایی “استنلی کوبریک” با تصور دیگه ای وارد نمایشگاه شدم، اما با چیزای جالبی برخورد کردم که هیچوقت تصورش رو نمی کردم.مثلاً اینکه بتونم ماکت شاتلی رو که کوبریک برای فیلم ادیسه فضایی ساخته بود رو از نزدیک ببینم.، به ذهنم خطور نمی کرد.نمایشگاه شامل همه اون عناصری بود که فیلمسازی چون کوبریک در دهه شصت میلادی برای ساختن فیلمهاش بکار برده. اما کوبریک به شیوه ای مدرنتر از دوران خودش این عناصر رو فراهم کرده بود.نمایشگاه خیلی وسیع بود و در دو طبقه 5 و 7در سینماتک پاریس برپا شده بود. در هر غرفه ای که متعلق به یک فیلم بود تیزری از اون فیلم و گفتگو با عوامل فیلم و یا منتقدان به نمایش گذاشته شده بود. هر غرفه شامل معرفی و تاریخچه فیلم، عکسها، دکوراسیون، لباسها، دستنوشته ها ، سناریو و تمام اون چیزهایی بود که کوبریک در تمام فیلمهای موفقش به کار برده بود.استنلی کوبریک آمریکائیه و در طول ۴۸ سال فعالیت در حیطه کارگردانی تنها ۱۳ فیلم بلند ساخت، اما چیزی که امروز ازش به جا مونده ذهن مخاطب رو با کمیت کار درگیر نمی کنه بلکه این کیفیت کارهاشه که بیننده رو درگیر می کنه.کوبریک فیلمهای پرخرجی ساخته. یکی از فیلمهاش به نام “ناپلئون” به دلیل پرخرج بودن هیچوقت ساخته نشد. اما تمام سناریو و طراحی فضا و پلانهای فیلم به طور کامل آماده ست، تنها چیزی که باقیمونده اینه که تهیه کننده ای حاضر بشه این هزینه رو تقبل بکنه.فیلمهای استنلی کوبریک ریتم کندی دارن و بینندگاه باحوصله ای رو می طلبه که تا پایان با فیلم بمونن. یکی ار خصوصیات فیلمهاش اینه که برداشت مخاطبها معمولاً با نظر خود نویسنده متفاوت هستن.پیچیدگی خاصی که توی فیلمهاش هست راهی رو پیش روی مخاطبان باز می کنه که بشه برداشتهای مختلفی ازش کرد.هیجانی هم که در فیلمهاش هست و تصاویر گول زننده ای که ذهن رو مخاطب رو با حدسیاتش درگیر می کنه یکی دیگه از شاخصه های کاراشه/ البته اینا نظرات شخصیه خود منه و مکنه برداشتهای دیگه این نظرات رو کاملاً تقض بکنه.یکی از تحلیلهایی که از ادیسه فضایی کوبریک در ویکی پیدیای فارسی ارائه شده اینجوری نوشته شده:“کوبریک دیدگاه تاریک خود را درباره عصر ماشینی و دنیای صنعتی که در آن به سر می بریم به خوبی در فیلم درخشان 2001 : یک ادیسه فضایی ( 1968) نشان می دهد، جایی که سرانجام کامپوتر ها و ماشین ها، خود ویران کننده زندگی بشری هستند و در حالی که انسان در این فضای ماشینی غرق شده، فلسفه حیات جایی در فضای لا یتنهایی سرگردان است. کوبریک این فیلم را بر اساس رمان آرتور سی کلارک ( Arthur C. Clarke ) ( از جمله مهم ترین نویسندگان داستان های علمی – تخیلی ) ساخت.”اما من فکر می کنم برعکس کوبریک هراسی از تکنولوژیکی شدن دنیا نداشته. دوست آرش درباه اتاق قرن هچدهمی که در پایان فیلم ادیسه فضایی می یاد می گفت این اتاق با این فضا نشأت گرفته از دیدگاه خود کوبریک نسبت به قرن هجدهمه، چرا که اون معتقده قرن هجدهم قرن خشونته. برای همین هر وقت می خواد از خشونت بگه یه اِلِمانی از قرن هیجدهم می یاد تو کارهاش. مثلاً در طراحی لباسها، طراحی صحنه این کار مشخصه.اگه بخوام مفصل درباره این نمایشگاه و کارای کوبریک بگم باید چند بار دیگه زحمت بکشم و برم نمایشگاه رو ببینم. اما اعجاز این فیلمساز اعتماد به نفسمو کمی پایین آورده. این همه دقت، اینهمه برنامه ریزی و این همه پیچیدگی در ساختن فیلم.اما آرش با اشاره به ژان لو گودار فیلمساز فراسوی کمی خیالمو راحت کرد. گودار هم فیلمهای فلسفی و جالبی ساخته اما با کمترین هزینه و امکانات.